Stanowią grupę krzewów ozdob­nych „wspina­ją­cych” się po pod­po­rach przy pomocy, pędów, wąsów czep­nych lub liści. Niek­tóre mogą piąć się nawet po płas­kich ścianach bez dodatkowych pod­pór, przytrzy­mu­jąc się ścian korzeni­ami przy­byszowymi (bluszcz, milin) lub spec­jal­nymi przyl­gami (winobluszcz).

Pnącza zaj­mują mało miejsca w ogrodzie a dają duży efekt dzięki:

• masie wyt­warzanej zie­leni (rdest auberta, winobluszcze. aktini­die, dław­isz, milin),
• pięknych kwiat­ach (gli­cynie, powo­jniki, wiciokrzewy, milin),
• owocach: ozdob­nych (dław­isz, powo­jniki) czy jadal­nych (aktinidie).

Pnącza mogą pokrywać:

• ściany budynków, altany, per­gole, ogrodzenia (np. siatki zastępu­jąc Żywopłoty),
• pod­stawy drzew i sil­nych krzewów,
• mogą również speł­niać rolę roślin okry­wowych płożąc, się po ziemi i tworząc zielony kobierzec zastępu­jący trawnik i hamu­jący rozwój chwastów.

Więk­szość pnączy nie ma spec­jal­nych wyma­gań gle­bowych ale nie lubią gleb bardzo suchych i bardzo ubogich. Gatunki ciepłol­ubne (aktini­die, gli­cynie i miliny) prefer­ują stanowiska ciepłe, osłonięte i słoneczne np.: przy połud­niowych ścianach. Dla odmi­any wiciokrzewy lep­iej czują się na stanowiskach pół­cienistych a bluszcz, koko­r­nak i hort­en­sja pnąca na stanowiskach pół­cienistych lub cienistych.

Pnącza sadz­imy: co najm­niej 50 cm od pod­stawy drzew czy murów, 5 – 10 cm głę­biej niż rosły doty­chczas do dołu o wymi­arach 50×50 x50 cm wypełnionego żyzną glebą.

• Ake­bia – Ake­bia. Ozdobna z egzo­ty­cznie wyglą­da­ją­cych, półz­i­mozielonych liści. Dorasta do 5 – 6 m owi­ja­jąc się pędami dookoła pod­pór. Może ros­nąć na każdej prze­cięt­nej glebie. Świet­nie nadaje się do obsadza­nia altan czy per­goli ale może wspinać się po niedużych drzewach lub obras­tać pod­pory przy ścianach.
• Aktini­dia – Actini­dia. Rośliny ozdobne z liści, o jadal­nych owocach, doras­tają do 4 – 8 m (1 m rocznie). Najczęś­ciej są rośli­nami dwupi­en­nymi, choć zdarzają się rośliny obupł­ciowe. Najlepiej rosną na stanowiskach ciepłych, osłonię­tych i słonecznych. Gleba śred­niow­ilgo­tna i umi­arkowanie żyzna wystar­czy aby zapewnić bujny wzrost.
• Aktini­dia ostrolistna – Actini­dia arguta. Dorasta do 8 m. A. pstra (A. kolomikta). Dorasta do 4 m. Rośliny męskie i obo­j­nacze mają liś­cie pstre zielono-​biało-​różowe.
• Bluszcz pospolity – Hed­era helix. Dorasta do 5-​l0 m wysokości (0,5 1 m rocznie). Główną ozdobę stanowią ciem­nozielone, zimozielone liś­cie. Czepia się pod­pór korzeni­ami przy­byszowymi. Najlepiej rośnie w cie­niu lub pół­cie­niu. Nie lubi gleb suchych, kwaśnych. Może być zas­tosowany zarówno jako pnącze jak i roślina okrywowa.
• Dław­isz okrągłolistny – Celas­truc orbic­u­la­tus. Silne pnącze, dorasta do 12 m (1−2 m rocznie). Nie powinno być sad­zone przy krzewach lub niedużych drzewach gdyż owi­ja­jąc się może je zadusić. Roślina dwupi­enna. Dużą ozdobę stanowią żółto-​czerwone owoce (na rośli­nach żeńs­kich), deko­ra­cyjne przez kilka miesięcy. Świet­nie nadają się do deko­racji pomieszczeń. Liś­cie są jesienią inten­sy­wnie żółte. Dław­isz nie ma spec­jal­nych wymagań.
• Gli­cy­nia – Wis­te­ria. Silne pnącze doras­ta­jące do 10 m, (1−3 m rocznie). Gli­cynie są przepięknie kwit­ną­cymi pnączami o kwiat­ach: białych, różowych, niebies­kich lub fio­le­towych (zależy od odmi­any) zebranych w długie grona (do 60 cm). Kwit­nie V-​VI. Młode rośliny wyma­gają szczegól­nej troski, podle­wa­nia, nawoże­nia i osła­ni­a­nia na zimę. W ostre zimy mogą prze­marzać ale odbi­jają z części podziem­nej. Gli­cynie najlepiej rosną i kwitną na stanowiskach osłonię­tych ciepłych i słonecznych, glebie umi­arkowanie żyznej i śred­nio wilgotnej.
• Hort­en­sja pnąca – Hydrangea peti­o­laris. Dorasta do 6 – 10 m (O,5 m rocznie). Wspina się po porowatych pod­po­rach przy pomocy korzeni przy­byszowych. Dużą ozdobę stanowią białe bal­da­chowate kwiatostany oraz liś­cie jesienią inten­sy­wnie żółte. Najlepiej rośnie w miejs­cach osłonię­tych, w cie­niu lub pół­cie­niu. Nie lubi suchych gleb.
• Koko­r­nak – Aris­tolochiu macro­phylla. Dorasta do 8 – 15 m (2 m rocznie). Główną ozdobę stanowią bardzo duże, ser­cow­ate liś­cie. Dobrze znosi cień. Nie lubi gleb suchych.
• Milin amerykański – Cump­sis radi­cuns. Dorasta do 6 – 10 m (1−2 m rocznie). Wspina się przy pomocy korzeni czep­nych i owi­ja­nia się pędami. Pomarańc­zowe kwiaty rozwi­jają się VII-​IX. Dla Mil­inu najlep­sze są stanowiska ciepłe, nasłonecznione i osłonięte. Najład­niej kwit­nie w lata ciepłe i słoneczne. Nie ma dużych wyma­gań gle­bowych ale lubi gleby stale lekko wilgo­tne. Nie jest całkowicie mro­zod­porny i w ostrze­jsze zimy może prze­marzać, ale odrasta z korzeni.
• Powo­jnik – Clema­tis. W zależności od gatunku i odmi­any dorasta do 2 – 8 m (1−3 m rocznie). Piękną ozdobę stanowią kwiaty o śred­nicy od 5 do 25 cm rozwi­ja­jące się od V do X a u niek­tórych gatunków i odmian również owocostany.
• Powo­jniki można prowadzić przy różnego rodzaju pod­po­rach. Dużo uroku i nat­u­ral­nego piękna uzyskuje się puszcza­jąc je po nat­u­ral­nych pod­po­rach, którymi mogą być np.: rośliny cebu­lowe, byliny, krzewy i drzewa. Najlepiej rosną na glebie żyznej, umi­arkowanie wilgo­t­nej, obo­jęt­nej lub umi­arkowanie zasadowej.
• Powo­jnik alpe­jski (Clema­tis alpinu) – dorasta do 2 m, kwiaty niebieskie, białe, różowe lub czer­wono­brą­zowe. Kwit­nie V-​VI. Ładne owocostany. Świetny do ogród­ków skalnych, obsadza­nia niedużych ogrodzeń, lubi pół­cień. Całkowicie mrozoodporny.
• Powo­jnik górski (Clema­tis mon­tana) – dorasta do 8 m ( 2 – 4 m rocznie), kwiaty jas­noróżowe. Kwit­nie V-​VI. Może przemarzać.
• Powo­jnik tan­gucki (Clemutis tungutica) – dorasta do 2 – 3 m wysokości, kwiaty żółte VII-​IX a od połowy lata ozdobę stanowią również puszyste owocostany. Całkowicie mro­zood­porny. Sto­sunkowo dobrze toleruje przesy­chanie gleby.
• Miesza­ńce wielkok­wia­towe. W zależności od odmi­any kwiaty o śred­nicy od 12 do 25 cm, różnej barwy (białe, różowe, czer­wone, niebieskie, fio­le­towe i dwubar­wne), poje­dyncze lub pełné, kwit­nące od potowy V do X.
• Rdest Auberta – Ful­lopiu uuber­tii – Nąjsil­niej ros­nące pnącze w naszym kli­ma­cie. Dorasta do 12 m (6−8 m rocznie). Kwiaty białe, drobne ale bardzo liczne Vlll-​X. W ostrze­jsze zimy pędy mogą prze­marzać ale odras­tają z pod­stawy rośliny. Nie ma spec­jal­nych wyma­gań co do gleby – stanowiska, jeśli cień nie jest zbyt silny a gleba zbyt sucha.
• Wiciokrzew – Lonicera. Dorasta do 3 – 6m (0,5 – I m rocznie). Kwiaty rozwi­jąją się od V do VIII). Stanowisko od słonecznego do pół­cienis­tego. Nie mają spec­jal­nych wyma­gań gle­bowych. Często w maju są atakowane przez mszyce, zwłaszcza gdy rosną na stanowiskach suchych lub słonecznych.
  • Wiciokrzew Browna (Loni­icera brownii) ‘Drop­more Scar­let’ kwiaty jaskra­wocz­er­wone, kwit­nie VI-​IX.
  • W. Heck­rotta (L. heck­rotti) – kwiaty dwubar­wne, różowo kre­mowe (w pąkach karmi­nowe), lekko pach­nące, kwit­nie VI-​IX.
  • W. ‚japoński (L. japon­ica) ‘Aure­o­retic­u­lata’ – intere­su­jące liś­cie, zielone z żół­tym unerwieniem.
  • W. pomorski (G. per­icly­menum) ‘Serot­inu’ – kwiaty kre­mowo czer­wone, sil­nie pach­nące, kwit­nie V-​Vlll.
  • W. przewier­cień (L. capri­folium) – kwiaty kre­mowe, pach­nące, kwit­nie V –VI.
  • W. Tell­mana (L. tell­ma­ni­ana) – kwiaty inten­sy­wnie żół­topo­marańc­zowe VI-​VII.
• Winobluszcz – Partheno­cisus – Silne pnącze doras­ta­jące do 10 – 20 m, (1−2 m rocznie). Wspina się owi­ja­jąc dookoła pod­pór lub przytrzy­mu­jąc się ścian spec­jal­nymi przyl­gami. Liś­cie jesienią (IX-​X) stają się szkarłatne. Najład­niej prze­bar­wiają się gdy rosną na stanowiskach słonecznych. Nie ma spec­jal­nych wyma­gań glebowych.
• Winobluszcz pię­ci­olistkowy – Partheno­cis­sus quin­que­fo­lia– Liś­cie złożone z pię­ciu listków. Szczegól­nie dobry do obsadza­nia siatek lub przykry­wa­nia altan ale z powodze­niem może wspinać się po innych pod­po­rach, również po ścianach. W. trójk­lapowy – P. tri­cus­p­i­data. Liś­cie poje­dyncze z 3 kla­pami, szty­wne, ciem­nozielone, błyszczące, pięknie dachówkowato ułożone, świetny do obsadza­nia ścian.
• Winorośl pach­nąca – Vitis riparia – Silne pnącze, doras­ta­jące do 12 m (2 m rocznie), kwiaty niepo­zorne, pach­nące, w VI. Liś­cie duże, jesienią prze­bar­wiają się żółto.